Hieronder vindt u beknopte informatie over de historie van de Grote– of Sint Nicolaaskerk.

DE GROTE OF ST. NICOLAASKERK TE MUIDEN

Geschiedenis van het kerkgebouw. Omstreeks 1150 moet op de plaats van het huidige gebouw een Romaanse kerk zijn gebouwd die bestond uit een toren, een schip (zander zijbeuken) en een koor. De toren, ruim 28 meter hoog en geheel uit tufsteen opgetrokken, heeft de eeuwen overleefd en is nu dus ongeveer 850 jaar oud. Het schip en het koor, die oorspronkelijk kleiner en lager waren, zijn rond 1425 vervangen door het huidige Gotische bouwwerk, dat aan de bestaande toren werd vastgebouwd. Men vermoedt dat daarbij eerst het oude koor gesloopt is en dat de daarvan afkomstige tufsteen gebruikt is voor de buitenbekleding van de muren van het nieuwe koor. Voor de binnenzijde van de muren werden bakstenen gebruikt. Nadat het nieuwe koor voltooid was, brak men het oude schip af, bouwde twee zuilenrijen op de plaats van de oude muren en gebruikte de vrijgekomen tufsteen weer voor het bekleden van de buitenmuren van het nieuwe schip. Ook hier is de binnenzijde van de muren van baksteen. Deze vreemde combinatie van materialen (tufsteen werd in de twaalfde eeuw nog gebruikt, baksteen vanaf de vijftiende eeuw) en nog andere bouwkundige aanwijzingen vormen de basis voor bovenstaande theorie. Het onderhoud van het kerkgebouw is in de loop der eeuwen niet altijd optimaal geweest. Grote zorgen baarden met name steeds weer het dak en de goten. Rond 1815 was de kerk zo vervallen dat men ernstig overwogen heeft het gebouw maar af te breken. In 1822 werd van het Hoogheemraadschap van de Zeedijk beoosten Muiden een zeildoek geleend om er een groot gat in het dak mee te bedekken. In 1834 werd een deel van het interieur verwoest door een brand onder het orgel. En in 1920 was de preekstoel niet te gebruiken als het regende: het hemelwater viel er vrijelijk op neer. Door vele ingrijpende reparaties en restauraties (waarvan driemaal in deze eeuw: 1921-1928: restauratie torenspits, consistoriekamer en interieur, 1971-1975: exterieur en orgel en 1994-1999: dakbedekking en interieur) is het kerkgebouw dankzij subsidies en bijdragen van kleine luiden voor het nageslacht bewaard.

  HISTORY OF THE CHURCH.

About 1150 there must have been a Roman church on the site of the present building; it consisted of a tower, a nave (without aisles) and a choir. The tower, which is well over 28 metres in height and is completely built up of tufa, has survived the ages and is now some 850 years old. Originally the nave and the choir were lower and smaller and about 1425 they were replaced by the present Gothic construction that was added to the existing tower. It is supposed that the old tower was pulled down first at the time and that the tufa that had become available was later used for the exterior surface of the walls in the new choir. For the interior surface of the walls brick was used. After the completion of the new choir the old nave was pulled down and on the spot where the old walls had stood two colonnades were built; once again, the tufa that had come free was used for the covering of the outer walls of the new nave. For the inner sides of the walls brick was used once more. This strange combination of materials (tufa was still used in the 12th century and brick has been used ever since the 15th century) and other architectural characteristics constitute the basis for the theory mentioned above. In the course of the centuries maintenance has not always been ideal. Particularly the roof and the gutters have constantly caused great concern. About 1815 the church had fallen into disrepair to such an extent that the possibility of pulling down the building completely was seriously considered. In 1822 a tarpaulin was borrowed from The High Dike Board of the Zeedijk, east of Muiden, to cover a large hole in the roof. In 1834 part of the interior was destroyed by a fire beneath the organ, and in 1920 the pulpit could not be used because rain fell freely down on it. Thanks to major reparations and restorations (three of which were carried out during the 20th century) and thanks to subsidies and contributions from ordinary people the church was preserved for posterity. The three restorations that took place were the following: a) from 1921-1928 the restoration of the steeple, the consistory and the interior took place, b) from 1971-1975 the exterior and the organ were renewed and finally c) from 1994-1999 the covering of the roof and the interior were repaired.

 Het interieur.

In de kerk bevindt zich veel antiek eikenhouten meubilair. In de preekstoel met lezenaar zijn o.a. leeuwenkoppen en het oude wapen van Muiden uitgesneden. Het doophek is versierd met bladwerk, scheepjes, vogels en druiventrossen. Op een van de banken staat hetjaartaI1647. Zoals alle oude Middeleeuwse kerken is ook de Grote of Sint Nicolaaskerk gericht naar het Oosten. Dat is niet louter een zaak van kompas, het is ook een geestelijke zaak: in het Oosten ging het Licht der wereld op. Bij de herinrichting 1994-1999 is de opstelling van banken en stoelen dan ook zo gekozen dat de gemeente letterlijk en figuurlijk uitzicht heeft op het Licht. In de koorramen bevinden zich twee wapenruitjes. In het ruitje links is het huidige wapen van Muiden te zien, blauw met een witte baan, met als wapenhouders een meerman en een meermin. Rechts het oude stadswapen: een vissersschuit tussen twee torens. Op beide ruitjes het jaartal1646. Boven de hoofdingang hangt een wandbord dat een zeven maanden durende pestepidemie in het jaar 1602 herdenkt, waarbij 650 van de toen ongeveer 900 inwoners van Muiden omkwamen. Onder het orgel bevinden zich twee met kunstig beeldhouwwerk versierde P.C. Hooftborden met het jaartal1647, links het bord van Hooft zelf, met bovenaan zijn wapen en rechts het bard van Hoofts tweede vrouw Heleonora Hellemans. Verder in de kerk o.a. het tiengebodenbord, de predikantenborden en drie psalmbordjes uit de 17e of 18e eeuw, met een zeer fraai wapen van Muiden. In 1923 is onder de toenmalige pleisterlaag een aanta! muurschilderingen ontdekt en blootgelegd. Door een verkeerde behandeling en door vochtinwerking zijn deze helaas sterk achteruitgegaan. In de vloer bevindt zich een groot aantal zerken, daterend uit 1500 tot 1834, een periode waarin de overledenen in of naast de kerk werden begraven. Het is onmogelijk in kort bestek alle bijzonderheden te noemen. Een aandachtige rondgang kan daarom nog veel verrassingen opleveren; van een voorstelling van het Lam Gods in het torenportaal tot gesneden koppen in het koorgewelf.

 The interior.

Much antique oak furniture can be found in the church; lions’ heads and the old city arms of Muiden have been carved out in the pulpit and its lectern. The baptismal screen has been embellished with leaf-work, small ships, birds and bunches of grapes. On one of the pews you will find the date 1647. Just like all old medieval churches the “Grote or St.Nicolaaskerk” faces east, which is not only a matter of direction but also a matter of religion: The Light of the World arose in the east. During the recent rearrangement the pews and the chairs were consequently placed in such a way that the congregation has a view of The Light, both in the literal and figurative sense. In the choir windows are two small panes with two city arms. In the pane on the left the present city arms of Muiden can be seen, in blue and white (or: azure and silver in heraldic terms); they are held by a merman and a mermaid. In the pane on the right are the old city arms: a fishing boat between two towers. The panes are dated 1646. Above the main entrance there is a decorative board commemorating the seven-month plague of 1602, during which 650 inhabitants of Muiden died, about two thirds of the whole population. Beneath the organ are two P.C.Hooft-boards, both of which are dated 1647 and decorated with skilful carving: the one on the left shows Hooft himself with his coat of arms on top and the one on the right represents Hooft’s second wife Heleonora Hellemans. ? ? ? Elsewhere in the church you will also come across a board with the Ten Commandments, two boards with the list of clergymen and the so-called psalm boards from the 17th or 18th century, with a very fine image of the city arms of Muiden. In 1923 a number of wall paintings were laid bare from under a layer of plaster that covered the walls at the time. However, because they were treated in the wrong way and owing to the effects of dampness they have greatly declined in beauty. In the floor you see a large number of tombstones, dating from 1500 until 1834, a period in which the dead were buried in or near the church. It is impossible to mention all the details in brief. As a consequence an attentive walk in the church may offer many surprises: from an image of The Lamb of God in the porch of the tower to carved heads in the vault of the choir.

Het orgel.

Ook over de aller-oudste geschiedenis van het orgel Is weinig bekend. Ais bouwjaar wordt 1661 genoemd; kwitanties uit 1675 en 1684 wijzen naar orgelbouwer Jan SIegel. Grote schade werd op 13 april 1834 door brand en bluswater aan het orgel toegebracht. Orgelbouwer J.H. Knipscheer heeft de reparaties verricht. Na vele soms ruwe ingrepen is het orgel bij de grondige restauratie in 1975 door orgelbouwer Blank weer teruggebracht naar de toestand van 1835. In 2011 is het orgel opnieuw gerestaureerd. Vanuit de kerk is fraai houtsnijwerk zichtbaar, o.a. het oude en het huidige wapen van Muiden en een ananas als bekroning van de middentoren. Het schitterende geluid is helaas alleen hoorbaar als "het orgel speelt".

The organ.

Little is known about the oldest history of the organ. The year 1661 is mentioned as the date when it was built: receipts from 1675 and 1684 hint at Jan Sleger as its builder. On the 13th of April 1834 fire and extinguishing water caused great damage to the organ. Organ builder J.H.Knipscheer did the repair work. After that date many, sometimes most unskilful, changes were made. During the last extensive restoration in 1975 the organ was brought back to its state in 1835 by organbuilder Blank. From within the church fine woodcarving can be observed: a.o. the old and present city arms of Muiden with a shell on top as the crowning of the middle tower. Unfortunately the magnificent sound can only be heard when “the organ is playing”

De toren.

De Romaanse boog aan de westelijke voet van de toren is de oorspronkelijke ingang tot de kerk geweest. AI vrij kort nadat de toren gebouwd was, kreeg men last van drassigheid als gevolg van de stijgende grondwaterstand en werd deze ingang grondig dichtgemetseld. Pas in 1925 ontdekte men tijdens de restauratie het bestaan ervan. De boog werd weer zichtbaar gemaakt, maar de huidige hoofdingang, die in de vijftiende eeuw werd aangebracht, werd gehandhaafd. In de toren bevinden zich twee klokken uit 1525, "Sancte Niclaes" en "Sancte Katrina", die gegoten zijn door Hendrick de Barch. Het smeedijzeren uurwerk, dat op de slinger na nog origineel is, dateert uit 1653.

 The tower.

The Roman arch at the west base of the tower used to be the original entrance of the church, but soon after the tower had been built this entrance was completely walled up because the bogginess of the soil, caused by rising sub soil water, began to cause trouble. The existence of this entrance was only discovered during the restoration in 1925. The arch was made visible again but the present entrance that had been built during the 15th century remained in use. In the tower are two bells, which are called “Sancte Niclaes” and “Sancte Katrina” and date back to 1525; they were founded by Hendrick de Borch. The wrought iron clockwork, except the swing, date back to 1653.